Σιδηροπενική αναιμία στα παιδιά

Τι είναι η σιδηροπενική αναιμία ;
Αναιμία είναι όταν ένα άτομο έχει ένα σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό αριθμό ερυθρών αιμοσφαιρίων από το μέσο όρο ή μειωμένη πρωτεΐνη στο αίμα (αιμοσφαιρίνη)για την ηλικία και το φύλο του.
Στα νήπια , η σιδηροπενική αναιμία ορίζεται από τον ΠΟΥ όταν η αιμοσφαιρίνη είναι μικρότερη από 11 gm / dL για αγόρια και κορίτσια . Στην Ευρώπη, το 5 τοις εκατό των νηπίων μεταξύ των ηλικιών 12-36 μηνών έχουν αναιμία , και η έλλειψη σιδήρου είναι η αιτία της αναιμίας σε 40 τοις εκατό των παιδιών αυτών .

Γιατί χρειάζονται σίδηρο ;
Ο σίδηρος είναι σημαντικός για πολλές διεργασίες στο σώμα μας όπως να μεταφέρει οξυγόνο σε όλα από τα όργανά μας. Το μεγαλύτερο μέρος του σιδήρου στο σώμα μας βρίσκεται στην αιμοσφαιρίνη , μια πρωτεΐνη των ερυθρών αιμοσφαιρίων μας . Ο σίδηρος αποθηκεύεται επίσης στο συκώτι μας ,στον μυελό των οστών και στη σπλήνα σε μία μορφή αποθήκευσης που ονομάζεται φερριτίνη.
Ο σίδηρος είναι απαραίτητος για την φυσιολογική αύξηση και ανάπτυξη . Η έλλειψη σιδήρου στη βρεφική ηλικία μπορεί να συνδεθεί με αναπτυξιακές καθυστερήσεις ή προβλήματα συμπεριφοράς .

Τι προκαλεί την έλλειψη σιδήρου ;
Ένα αναπτυσσόμενο έμβρυο παίρνει όλο το σίδηρο από τη μητέρα του κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης . Οι περισσότερες από τις αποθήκες σιδήρου δίνονται στο έμβρυο στο τρίτο τρίμηνο .
Ένα πρόωρο βρέφος που γεννήθηκε από μια υγιή μητέρα θα έχει αρκετό σίδηρο για την υποστήριξη της ανάπτυξης και της ανάπτυξης, έως τους τέσσερις έως έξι μήνες της ηλικίας . Μετά από αυτό , ο σίδηρος πρέπει να προσληφθεί μέσω της διατροφής του δηλαδή από το μητρικό γάλα η/και από τις στερεές τροφές όταν η ηλικία του το επιτρέψει.
Η έλλειψη σιδήρου δημιουργείται συχνότερα από τη μη επαρκή ποσότητα σιδήρου που απορροφάται μέσω της διατροφής . Μερικές φορές οι άνθρωποι χάνουν πολύ σίδηρο από το σώμα τους μέσω της απώλειας αίματος . Ένα καλό παράδειγμα αυτού είναι η πολύ βαριά εμμηνορροϊκή αιμορραγία ή η αιματηρή διάρροια από φλεγμονώδη νόσο του εντέρου .

Ποια είναι τα συμπτώματα της έλλειψης σιδήρου ;
Τα συμπτώματα της ανεπάρκειας σιδήρου περιλαμβάνουν :
Χλωμό δέρμα ,χείλη ,χέρια Κόπωση ή υπνηλία Ανορεξία Γρήγορος καρδιακός ρυθμός Pica - επιθυμία κατανάλωσης μη διατροφικών ειδών όπως πάγο, χαρτί, μολύβια

Ποιοί εμφανίζουν συχνότερα έλλειψη σιδήρου ;
Βρέφη ,νήπια ,έφηβοι ,έγκυες γυναίκες και κυρίως γυναίκες σε εμμηνόρροια είναι τα άτομα που βρίσκονται σε κίνδυνο για έλλειψη σιδήρου .

Ειδικοί παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν :
Πρόωρα βρέφη που γεννήθηκαν πριν από το τρίτο τρίμηνο ( πριν από τις 37 εβδομάδες κύησης ) Βρέφη που γεννήθηκαν από μητέρες με διαβήτη ή σοβαρή αναιμία Vegan ή χορτοφάγοι χωρίς να λαμβάνουν μια τουλάχιστον πηγή πλούσια σε σίδηρο Βρέφη που τρέφονται με αποκλειστικό θηλασμό πέραν των έξι μηνών ( και δεν λαμβάνουν συμπληρωματικά στέρεες τροφές πλούσιες σε αιμικό σίδηρο).Σε περίπου έξι μήνες , ένα βρέφος έχει καταναλώσει τον αποθηκευμένο σίδηρο του και ενώ το μητρικό γάλα έχει σίδηρο , δεν είναι αρκετό για να συμβαδίσει με την ταχεία ανάπτυξη του βρέφους . Πρόωρη εισαγωγή του αγελαδινού γάλακτος ( πριν 12 μήνες) ή υπερβολική πρόσληψη γάλακτος αγελάδας. Το αγελαδινό γάλα είναι χαμηλό σε σίδηρο και μπορεί να αποτρέψει τον σίδηρο από το να απορροφάται μέσω της διατροφής λόγω του ασβεστίου το οποίο αποτελεί αναστολέα απορρόφησης σιδήρου.

Πώς μπορείτε να ελέγξετε το παιδί σας για αναιμία;
Λόγω του πόσο κοινή είναι η αναιμία στην παιδική ηλικία αλλά και τις επιπτώσεις της αναιμίας στην σωματική και πνευματική τους ανάπτυξη , η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής συνιστά έλεγχο για την αναιμία ανεπάρκειας σιδήρου στους 12 μήνες της ηλικίας , ελέγχοντας το επίπεδο της αιμοσφαιρίνης.
Μία επίσης χρήσιμη μέτρηση είναι η φερριτίνη ορού που μετρά την ποσότητα του σιδήρου που αποθηκεύεται στο σώμα. Η φερριτίνη ορού μπορεί να είναι ψευδώς υψηλά, αν το παιδί σας ήταν πρόσφατα ήταν άρρωστο .

Ποιες τροφές είναι πλούσιες σε σίδηρο;
Μεγάλη περιεκτικότητα σε σίδηρο έχει το κρέας ειδικά το κόκκινο, τα ψάρια και τα πουλερικά. Σε αυτά τα τρόφιμα το μεγαλύτερο ποσοστό (50-60%) του σιδήρου είναι σχετικά εύκολα απορροφήσιμο. Ο Σίδηρος επίσης υπάρχει και στις φυτικές τροφές όπως σε διάφορα φρούτα, σε λαχανικά και ιδιαίτερα αυτά που είναι πράσινα και φυλλώδη και στα δημητριακά. Στα φυτικά προϊόντα όμως ο σίδηρος είναι σε μορφή μη απορροφήσιμη ή απορροφάται αλλά σε μικρό ποσοστό και η ποιότητα του δεν είναι σχετικά καλή.
Διάφοροι παράγοντες παρεμποδίζουν την απορρόφηση του σιδήρου φυτικής προέλευσης όπως για παράδειγμα οι πολυφαινόλες που βρίσκονται στο τσάι, στο σπανάκι, στην σοκολάτα κλπ. Διατροφικοί παράγοντες που βοηθούν στην απορρόφηση του σιδήρου είναι η Βιταμίνη C και το κιτρικό οξύ αλλά και υδατάνθρακες όπως η φρουκτόζη και η σορβιτόλη. Επίσης το κόκκινο κρέας με τα ψάρια και τα πουλερικά όταν καταναλώνονται ταυτόχρονα με τις φυτικές τροφές που περιέχουν σίδηρο βοηθούν στην απορρόφηση του. Άλλοι παράγοντες που συντελούν σημαντικά στην απορροφησιμότητα του σιδήρου είναι το Φυλλικό οξύ με κύρια πηγή τα σκούρα και πράσινα λαχανικά και η βιταμίνη Β12 που περιέχεται στο γιαούρτι, στο κρέας κ.λ.π.

ΚΥΡΙΕΣ ΠΗΓΕΣ ΣΙΔΗΡΟΥ
Το συκώτι, Το κόκκινο κρέας και κυρίως το μοσχάρι, Τα ψάρια, Τα πουλερικά, Τα Θαλασσινά ,Οι Ξηροί καρποί, Το αυγό, Οι φακές, Τα φασόλια

ΣΗΜΕΙΩΣΗ Η βιταμίνη C βοηθά στην απορρόφηση του σιδήρου και από τα διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα (χάπια ή διαλύματα σιδήρου). Η βιταμίνη C βρίσκεται επίσης σε:
Μπρόκολο, Γκρέιπ φρουτ, Ακτινίδια, Φυλλώδη πράσινα, Μάνγκο, Πεπόνια, Πορτοκάλια, Πιπεριές, Φράουλες, Ντομάτες.

Ποιες είναι οι καθημερινές μου ανάγκες σε σίδηρο;
Για νεογέννητα έως 6 μηνών : 11 mg καθημ. Παιδιά από 6 μηνών - 4 χρονών : 15 mg καθημ. Γυναίκες από 11 - 50 χρόνων: 18 mg καθημ. Γυναίκες πάνω από 50 χρόνων: 10 mg καθημ. Έγκυες γυναίκες: 30-60 mg καθημ. Άνδρες από 10 - 18 χρόνων: 18 mg καθημ. Άνδρες πάνω από 19 χρόνων: 10 mg καθημ.