Μιλώντας για λειτουργικές σχέσεις
Στην εποχή μας αποτελεί μια πραγματικότητα το υψηλό ποσοστό των γάμων που καταλήγουν σε διαζύγιο . Τα στατιστικά στοιχεία μιλούν για το 25% των γάμων (δηλαδή ένας στους τέσσερις) , ποσοστό που δεν περνά απαρατήρητο .
Θα μπορούσαμε να βρούμε αρκετούς από τους λόγους για τους οποίους είναι αυξημένα τα ποσοστά διαζυγίων σε σχέση με παλαιότερα . Στόχος , όμως , δεν είναι να μιλάμε διαρκώς για παθολογία ή για αυτά που «πήγαν στραβά» . Στόχος είναι να μιλήσουμε για σχέσεις συμπόρευσης που ανοίγονται στη ζωή , να μιλήσουμε για την φροντίδα του πρώτου «παιδιού» του ζευγαριού που είναι ο γάμος .
Ποια είναι τα θεμελιώδη στοιχεία για μια λειτουργική σχέση ;
Σίγουρα μιλάμε για αγάπη και ελευθερία . Το ένα εμπεριέχει το άλλο . Δεν μπορεί να υπάρξει αγάπη χωρίς ελευθερία . Χωρίς σεβασμό της ετερότητας του άλλου . Εξάλλου ο γάμος είναι μία σχέση ανάμεσα σε δύο ελεύθερα πρόσωπα. Οι σύζυγοι γίνονται «σάρκα μία» αλλά είναι πρόσωπα χωριστά και επομένως η αγάπη δεν μπορεί να είναι κτητική. Η διαφορετικότητα του συντρόφου δεν είναι ελάττωμα , είναι εμπλουτισμός . Άλλωστε το διαφορετικό μέσα στη σχέση ενέχει την συμπληρωματικότητα . Παράλληλα , όμως , προκαλεί και δυσκολία δεδομένου ότι χρειάζεται να κάνουμε την υπέρβαση του εαυτού προκειμένου να συναντήσουμε και να κατανοήσουμε τον άλλο .
Η αγάπη είναι το πρώτο αλλά όχι το μόνο στοιχείο επί του οποίου χτίζεται ο γάμος . Στην ψυχοθεραπεία μιλάμε για τρεις θεμελιώδεις πλευρές του γάμου : την δέσμευση , την οικειότητα και τον έρωτα .
Η δέσμευση (και όχι τα δεσμά) είναι η κοινή απόφαση επένδυσης στη σχέση μακροχρόνια . Είναι εκείνο το στοιχείο που οδηγεί στην αφοσίωση , στη σιγουριά και στη βεβαιότητα ότι η ευημερία του ενός συντρόφου συνεπάγεται την ευημερία και την ανάδειξη του άλλου . Αφετηρία αποτελεί η δέσμευση προς τον εαυτό μας . Η προσωπική δέσμευση συνεπάγεται την εντιμότητα και την πιστότητά μας προς το πρόσωπο του άλλου . Δέσμευση σημαίνει «αποφασίζω να κλείσω πίσω μου την πόρτα και να παλεύω τις όποιες δυσκολίες» , σημαίνει προσπάθεια από κοινού για μια λειτουργική σχέση , μέσα στην οποία αναδεικνύεται η ομορφιά του καθενός .
Η οικειότητα , ως μια άλλη θεμελιώδης πλευρά , έρχεται όταν νιώθουμε τον σύντροφο ως τον καλύτερο φίλο . Η οικειότητα στο ζευγάρι περιλαμβάνει το μοίρασμα χωρίς κρυφά νοήματα και μυστικά .Το μοίρασμα επιθυμιών ,συναισθημάτων , αναμνήσεων, ακόμα και προβλημάτων . Οικειότητα υπάρχει ακόμα και όταν μαλώνουμε . Όταν μαλώνουμε, όμως , χωρίς «ξεμπρόστιασμα» . Όταν μαλώνουμε υποστηρίζοντας την άποψή μας , ακούγοντας ταυτόχρονα και την διαφορετική γνώμη του άλλου . Και κυριότερα όταν μπαίνουμε να δούμε την προσωπική μας αδυναμία και ευθύνη στα πράγματα , όπως αναδύεται στην δύσκολη ώρα της σύγκρουσης . Αυτό το μάλωμα που δεν χαρακτηρίζεται από την απόρριψη , αυξάνει το αίσθημα της οικειότητας και του μοιράσματος .
Ο έρωτας αποτελεί εκείνο το στοιχείο που στηρίζει το ζευγάρι μέσα στο γάμο στο πέρασμα των χρόνων . Που έρχεται να επουλώσει τις πληγές της καθημερινότητας και που έστω για κάποια λεπτά το ζευγάρι μπαίνει σε έναν άλλο χώρο όπου η φθορά δεν έχει θέση . Πώς , όμως , θα υπάρχει ο έρωτας στο γάμο εάν δεν αποτελεί στάση ζωής για τον καθένα ; Εάν ο καθένας δεν είναι ερωτικός άνθρωπος ; Ο ερωτικός άνθρωπος λαχταρά και γοητεύεται από τη ζωή , παράγει και βλέπει την ομορφιά σε κάθε πλευρά της . Έχει την ικανότητα να μεταδώσει αυτή την ομορφιά στον διπλανό του , να κάνει την υπέρβαση της ατομικότητάς του προκειμένου να έρθει σε αληθινή κοινωνία μαζί του .
Όλα τα παραπάνω , είναι μεν θεμελιώδη για μια λειτουργική σχέση αλλά τίποτα από αυτά δεν εννοείται . Ο γάμος είναι σαν το δέντρο . Χρειάζεται καλό χώμα , λίπασμα , φως , νερό και διαρκές νοιάξιμο . Ειδάλλως μαραίνεται και ατροφεί .
Γράφει η Μπελεγρή Ειρήνη, ψυχολόγος και συνεργάτης του doctoranytime.gr
* Το άρθρο δημοσιεύεται στο πλαίσιο συνεργασίας του IVFforums.gr με το doctoranytime.gr
