Συναισθηματικές διαστάσεις της υπογονιμότητας-Μέρος 2ο
- Γράφει: Παναγιώτα Κυπραίου
Το υπογόνιμο ζευγάρι περνά από διάφορα συναισθηματικά στάδια τα οποία θα δούμε στη συνέχεια μαζί με προτάσεις για το πώς μπορείτε να αντεπεξέλθετε καλύτερα.
Ελπίζουμε να σας βοηθήσει να διευθετήσετε το πρόβλημα της υπογονιμότητας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Με το πέρασμα του χρόνου, με υπομονή, υποστήριξη και γνώση, οι περισσότεροι άνθρωποι συμβιβάζονται τελικά με την υπογονιμότητα.
Α. Η αναγνώριση του προβλήματος
Β. Αξιολόγηση και διάγνωση
Γ. Θεραπεία
Δ. Η ολοκλήρωση της προσπάθειας
Στο δεύτερο μέρος θα δούμε τα συναισθηματικά στάδια Β, Γ και Δ
Διαβάστε το 1ο Μέρος ΕΔΩ
Β. Υπογονιμότητα - Αξιολόγηση και διάγνωση
Σ' αυτό το στάδιο, τα ζευγάρια αναζητούν μια απάντηση για την αδυναμία τους να συλλάβουν παιδί. Παρότι η περίοδος του ιατρικού ελέγχου μπορεί να είναι διφορούμενη, στρεσογόνος και δαπανηρή, η πιθανότητα να βρεθεί διάγνωση και λύση, δίνει μια νέα αίσθηση ελπίδας και κατεύθυνσης. Το να είσαι στα χέρια ενός καλού γιατρού, μπορεί επίσης να είναι καθησυχαστικό.
Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, τα ζευγάρια μπορεί να νιώθουν ότι χάνουν τον έλεγχο, ότι οι γιατροί και οι εξετάσεις αρχίζουν να ελέγχουν τη ζωή τους. Η καθημερινότητα τώρα στρέφεται γύρω από ιατρικά ραντεβού και τον έμμηνο κύκλο. Μπορεί να υπάρχει θυμός ή απογοήτευση για το σώμα τους και σκέψεις όπως "Γιατί εγώ;" ή "Τι έκανα για να αξίζω κάτι τέτοιο;" Συχνά εμφανίζεται μνησικακία για τους άλλους που είναι σε εγκυμοσύνη ή έχουν παιδιά, οι οποίοι δεν χρειάστηκε να υπομείνουν αυτή τη φυσική, ψυχολογική και οικονομική πίεση για να συλλάβουν τα παιδιά τους. Η αίσθηση της σεξουαλικότητας μπορεί να μειωθεί – αυτό που ήταν αυθόρμητο και διασκεδαστικό, τώρα είναι κάτω από έλεγχο και παρακολούθηση. Πιθανά υπάρχει ντροπή και αμηχανία για το ότι δεν "λειτουργούν" κανονικά και ανάγκη για μυστικότητα. Το να εξηγούν τις εξετάσεις γονιμότητας στους άλλους, μπορεί να τους φέρνει σε μεγάλη αμηχανία και έτσι να αποξενωθούν από την οικογένεια και τους φίλους. Ίσως υπάρξει δυσκολία στην επικοινωνία με τον σύντροφο και τα κοντινά πρόσωπα. Ακόμα και καλοπροαίρετες συμβουλές και γνώμες από όσους δεν έχουν περάσει ανάλογη εμπειρία, μπορεί να είναι πολύ ενοχλητικές για το ζευγάρι που συχνά νιώθει ότι αυτοί που έχουν παιδιά ή είναι σε εγκυμοσύνη, δεν τους καταλαβαίνουν. Τελικά, η επίσημη διάγνωση ίσως δημιουργήσει σοκ, μούδιασμα και συχνά μια μεγάλη αίσθηση ανακούφισης.

Τι μπορείτε να κάνετε για να αντιμετωπίσετε αυτή τη δοκιμαστική περίοδο:
● Ενημερωθείτε. Συλλέξτε όσο περισσότερες πληροφορίες μπορείτε για την υπογονιμότητα, τις δυνατότητες θεραπείας, την ασφαλιστική κάλυψη. Θα νιώσετε λιγότερο θυματοποιημένοι από την κατάσταση και πιο ικανοί να πάρετε αποφάσεις.
● Επικοινωνήστε τα συναισθήματα και τους φόβους σας με το σύντροφό σας, σε τακτική βάση. Δώστε υποστήριξη ο ένας στον άλλο και κατανοήστε ότι αυτή είναι μια έντονη περίοδος και για τους δύο, άσχετα με το πόσο ο καθένας το δείχνει εξωτερικά.
● Είναι σημαντικό να πηγαίνετε μαζί στα ραντεβού με το γιατρό, ώστε να κατανοείτε και οι δύο τις εξετάσεις και τις διαδικασίες.
● Έχετε υπόψη ότι μπορεί να υπάρξουν περίοδοι κατάθλιψης και άγχους. Δώστε στον εαυτό σας προσωπικό χρόνο να επεξεργαστείτε τα συναισθήματα και τις σκέψεις σας.
● Ζητήστε υποστήριξη από τους φίλους και την οικογένεια. Πείτε τους συγκεκριμένα τι χρειάζεστε απ' αυτούς.
● Φτιάξτε έναν κατάλογο με όλα όσα σας ανησυχούν και θέλετε να ρωτήσετε το γιατρό σας. Είναι αναμενόμενο να έχετε νευρικότητα κατά τη διάρκεια ενός ραντεβού και συχνά μπορεί να θυμηθείτε εκ των υστέρων πράγματα που θα θέλατε να είχατε ρωτήσει όταν ήσασταν εκεί.
Η περίοδος της αξιολόγησης μπορεί να δοκιμάσει έντονα τον γάμο. Είναι μια δύσκολη και τραυματική φάση και για τους δύο συντρόφους. Η αμοιβαία συναισθηματική υποστήριξη και η κοινή ενασχόληση θα ανακουφίσει από το άγχος και θα βοηθήσει ώστε το ζευγάρι να παραμείνει ενωμένο. Σε πολλά ζευγάρια, ισχυροποιείται η σχέση και αυξάνει η αίσθηση της ασφάλειας, καθώς μαθαίνουν να ακουμπούν ο ένας στον άλλο για τον απαιτούμενο καθησυχασμό και ενθάρρυνση. Να θυμάστε ότι η υπογονιμότητα δεν είναι πρόβλημα της γυναίκας ή του άντρα αλλά πρόβλημα του ζευγαριού και έτσι πρέπει να αντιμετωπίζεται. Χρειάζεται πλήρης αφοσίωση και από τους δύο συντρόφους.
Γ. Yπογονιμότητα - Θεραπεία
Τα περισσότερα ζευγάρια που φτάνουν σ' αυτό το στάδιο, αισθάνονται ότι η υπογονιμότητα κυριαρχεί στη ζωή τους. Ο αυθορμητισμός και η ελευθερία ανήκουν στο παρελθόν. Συχνά είναι εξαντλημένοι ψυχολογικά και σωματικά και αποθαρρημένοι από τις απαιτήσεις της θεραπείας.
Συνηθισμένες συναισθηματικές αντιδράσεις είναι θυμός και αγανάκτηση για τον έλεγχο που ασκεί η υπογονιμότητα στη ζωή τους, απογοήτευση για την κατανάλωση τόσου χρόνου, ενέργειας και χρημάτων σε θεραπείες που δεν εγγυώνται ένα μωρό, αυξημένη ευαισθησία και αίσθηση ευάλωτου. Συχνά υπάρχουν βασανιστικές σκέψεις όπως "Ίσως δεν μας αξίζει να έχουμε ένα παιδί" και "Αν είχαμε κάνει εκείνο ή το άλλο, τότε ίσως να είχαμε ένα παιδί".
Η θεραπεία μπορεί να βιώνεται ως ταπεινωτική ιδιαίτερα στις γυναίκες που συνήθως την υφίστανται. Οι ισχυρές ορμονικές επιδράσεις των φαρμάκων επιφέρουν συναισθηματική αναστάτωση και μεγεθύνουν την απογοήτευση. Μπορεί να υπάρχει δυσανασχέτηση για τη σεξουαλική επαφή, η οποία πλέον μπορεί να συμβολίζει την αποτυχία. Το οικονομικό κόστος της θεραπείας, η αίσθηση ότι η ζωή έχει μπει σε στασιμότητα και δεν μπορούν να γίνουν βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα σχέδια, επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση.
Πώς μπορείτε να αντεπεξέλθετε στις απαιτήσεις της θεραπείας:
● Η αρχειοθέτηση των εξετάσεων, θεραπειών, εγγράφων κ.λ.π. θα σας βοηθήσει να διατηρήσετε μια αίσθηση ελέγχου.
● Μην περιμένετε ότι ο σύντροφός σας θα νιώθει πάντα όπως εσείς. Μοιραστείτε τα συναισθήματα σας αλλά μην πιέζετε.
● Δώστε ευχαρίστηση ο ένας στον άλλο με τρόπους που δεν έχουν σχέση με το σεξ (δώρα, αγκαλιές, στοργή) ώστε να διατηρήσετε την οικειότητα στη σχέση σας.
● Επιτρέψτε στον εαυτό σας να εκτονωθεί όταν έχετε φτάσει στα όριά σας. Δεν είναι υγιεινό να καταπιέζετε την απογοήτευση και το θυμό.
● Φροντίστε τον εαυτό σας και αφιερώστε χρόνο για πράγματα που σας χαλαρώνουν, σας δίνουν χαρά και ικανοποίηση, όπως μασάζ, αρωματοθεραπεία, γυμναστική, χορό, διάβασμα, ζωγραφική, βόλτες με φίλους. Είναι πολύ σημαντικό για την ψυχική και σωματική σας υγεία.
● Αναζητήστε συναισθηματική υποστήριξη και καθοδήγηση από έναν ειδικό ψυχοθεραπευτή ή μια ομάδα στήριξης. Ο πόνος γίνεται πολύ πιο ανεκτός όταν τον μοιράζεσαι σ' ένα περιβάλλον που παρέχει ασφάλεια και ενδιαφέρον, όπου μπορείς να μιλήσεις ανοιχτά γι' αυτό που βιώνεις και να ανακουφιστείς από τη συσσωρευμένη συναισθηματική πίεση.

Να θυμάστε ότι δεν φταίτε εσείς για ενδεχόμενη αποτυχία ανταπόκρισης στη θεραπεία. Πάντα υπάρχει ελπίδα και η επιτυχία μπορεί να έρθει μετά από μεγάλη προσπάθεια. Ακόμα και στα γόνιμα ζευγάρια, δεν υπάρχει εγγύηση ότι θα συλλάβουν παιδί αμέσως. Μπορεί να χρειαστεί χρόνος και επανειλημμένες προσπάθειες. Μια επιτυχημένη επίλυση μπορεί να σας περιμένει και σας άμεσα. Αυτές οι θετικές σκέψεις θα κάνουν τη δοκιμασία πιο υποφερτή.
Μην διστάζετε να ζητήσετε ψυχολογική υποστήριξη από κάποιον ειδικό. Σύμφωνα με έρευνες, οι υπογόνιμες γυναίκες που ακολουθούν κατάλληλο πρόγραμμα ψυχολογικής υποστήριξης και σωματικής άσκησης, για τη μείωση του στρες, έχουν μεγαλύτερη επιτυχία στη σύλληψη και ολοκλήρωση της κύησης σε σύγκριση με άλλες γυναίκες.
Δ. Yπογονιμότητα - Η ολοκλήρωση της προσπάθειας
Όταν ένα ζευγάρι καταφέρει να ξεπεράσει τη φυσική και συναισθηματική πίεση της θεραπείας, τότε μάλλον μπορούν να κατακτήσουν τα πάντα στη ζωή μαζί. Η ικανότητα να αντέξουν μια τόσο απαιτητική και έντονη εμπειρία ανανεώνει την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση σε πολλά ζευγάρια. Το να φτάσεις σ' αυτό το στάδιο, σημαίνει αποδοχή, και αυτό είναι μια τεράστια επιτυχία.
Συνήθως το ζευγάρι που φτάνει σ' αυτή τη φάση, αναγνωρίζει και αποδέχεται ότι δεν μπορεί να αλλάξει ή να ελέγξει απόλυτα όλους τους τομείς της ζωής. Οι σύντροφοι έρχονται πιο κοντά συναισθηματικά. Συχνά υπάρχει αίσθηση εξάντλησης και αναγνώριση ότι είναι καιρός να προχωρήσουν, ανακούφιση για την απαλλαγή από τη φυσική, συναισθηματική και οικονομική πίεση, μεγαλύτερη ικανότητα να συναισθάνονται τα προβλήματα άλλων ανθρώπων. Επίσης μπορεί να διαπιστώσουν ότι μέσα από τις κακές εμπειρίες μπορεί να βγουν καλά πράγματα και ότι η ζωή μπορεί να είναι ικανοποιητική ακόμα και αν δεν έχεις επιτύχει όλους τους στόχους σου. Αυτή μπορεί να είναι η στιγμή για να τεθούν ξανά οι προτεραιότητες και να αλλάξουν οι στόχοι ζωής.
Τι θα σας βοηθήσει να προχωρήσετε:
● Επικοινωνήστε με άλλους που έχουν δώσει επιτυχημένη λύση στο πρόβλημα με διαφορετικούς τρόπους.
● Συνεχίστε να παίρνετε συναισθηματική υποστήριξη και καθοδήγηση από έναν ψυχοθεραπευτή ή μια ομάδα στήριξης.
● Επικεντρώστε το χρόνο και την ενέργειά σας στο σύντροφο και στη σχέση σας και βρείτε νέες ασχολίες και δραστηριότητες που μπορείτε να κάνετε μαζί.
● Επανασυνδεθείτε με τους φίλους και την οικογένεια, από τους οποίους μπορεί να έχετε απομακρυνθεί κατά τη διάρκεια της θεραπείας.
● Αναγνωρίστε ότι μπορείτε να ξαναμπείτε στη διαδικασία της θεραπείας ξανά στο μέλλον ή εξετάστε άλλες εναλλακτικές όπως η υιοθεσία.

Αν μετά από ένα εύλογο χρονικό διάστημα προσπαθειών δεν είχατε επιτυχία, το πιο σημαντικό είναι να θυμάστε ότι πάντα έχετε επιλογές. Μπορείτε να συνεχίσετε άλλες τεχνικές θεραπείας, ή να αποφασίσετε ότι θέλετε να σταματήσετε εδώ. Ή μπορεί επίσης να δείτε κάθε εμπόδιο σαν μια ευκαιρία για νέα προσπάθεια.
Καλή επιτυχία!
Παναγιώτα Κυπραίου
Η Παναγιώτα Κυπραίου είναι απόφοιτος του τμήματος Ψυχολογίας του Βρετανικού Open University. Έχει εκπαιδευτεί στη Σωματική Ψυχοθεραπεία στο Ελληνικό Ινστιτούτο Νευροφυτοθεραπείας και Ανάλυσης του Χαρακτήρα (Ε.Ι.Ν.Α.), όπου παρακολούθησε επίσης μετεκπαιδεύσεις επιπέδου Master's στην ψυχοθεραπεία Gestalt με τον Barrie Simmons και τον Dott. Mimmo Ciavarelli, στη Ραϊχική Σωματική Ψυχοθεραπεία με τον Dott. Alberto Torre και στην Κλινική Εποπτεία με τον Dott. Genovino Ferri.
Ιστότοπος: www.psychotherapeia.net.gr/